« Բան չի փոխվելու` մնալու է միայն այն, որ գոլորշի բաց թողեցինք, խաբեցին…» Hayeli.am-ի հետ Գիմիշյանի հարցազրույցը ներկայացնում ենք ստորեւ:
Պարոն Գիմիշյան ամիսներ առաջմ ի հեճուկս նոր կազմավորված ՀԱԿ կուսակլցության՝ դաշինքում մնացածներդ հայտարարեցիք գործունեության շարունակականության մասին: Սակայն հայտարարությունից հետո ոչինչ չձեռնարկվեց ձեր կողմից: Ո՞րտեղ եք հիմա, ինչո՞ւ այդքան արագ լքեցիք ասպարեզը:
Ինչ է, քաղաքական պրոցես կա մենք չկա՞նք.հանդիպում ենք, քննարկում ենք, խոսում, մտածում.քայլ անելուց առաջ ճիշտը մտածելն է, մի լավ մտածելը: Փորձում ենք տարբեր համագործակցության եզրեր գտնել տարբեր:
Եւ ի՞նչ, ՀԱԿ-ից դուրս եկածներին էլ հետ կանչի կոչ էիք արել, վերադարձողներ եղա՞ն՝ Արամ Սարգսյան, Դեմիրճյան:
-Ոչ, ոչ, ցավոք սրտի այդ գործընթացը զարգացում չստացավ, այստեղ պիտի ընդունեմ, որ հաջողություն չունենք եւ պայմանավորված էր նրանով, որ մյուս կառույցները չկարողացան, համարձակություն չգտան, գուցե նպատակահարմար չգտան: …Դժվար է գնահատել՝ ինչու, բայց մի բան փաստ է, որ մենք բոլորի հետ փորձեցինք համագործակցության եզրեր գտնել, հաջողություն չունեցանք: Մենք մեր կողմից ինչ-որ կարողացանք, արեցինք, բայց դե առանց հայտնի, ճանաչված ընկերների որոշակի քայլերի դժվար կլիներ ու այդ դժվարության մեջ էլ մնացինք:
Ասացիք՝ քաղաքական պրոցեսներ չկա, մինչդեռ խորհրդարարանական ոչ իշխանական ուժերը կառավարությանն անվստահություն հայտնելու գործընթաց են սկսել: Ինչպիսի՞ն է Ձեր վերաբերմունքը այդ նախաձեռնությանը եւ հնարավո՞ր է դուք եւս ներգրավվեք գործընթացին:
-Եթե պահպանվում է մեծամասնության իշխանությունը, եթե պառլամենտի մեծամասնությունը եւ նախագահը պահպանվում են, անիմաստ է վարչապետ փոխելը, եթե վարչապետ փոխելը դա իշխանությունն է իրականացնում, այդ դեպքում թերեւս կարելի է հասկանալ: Իշխանությունն ասի՝ գիտեք վարչապետը վատ աշխատեց, փոխում եմ, որպեսզի լավ աշխատի: Իսկ որ ընդդիմությունն է ուզում վարչապետ փոխի, Կիրակոսյան Կիրակոսին փոխարինում ենք Հովհաննեսով, ի՞նչ տարբերություն, այդ քաղաքականությունն իրականացնողը նախագահն է եւ պառլամենտական մեծամասնությունը:
Նման տեսակետը նախաձեռնողների կողմից հակադարձվում է այն փաստարկով, որ վարչապետի հրաժարականով կարելի է ճաքեր առաջացնել իշխանության ներսում, որը անպայման իր արդյունքը կտա, համենայն դեպս իշխանափոխությունն այդպիսով ավելի կհեշտանա:
Իսկ հեշտ կլինի՞, դե թող ստեղծեն: Ինչ ասեմ, ես հաջողություն եմ իրենց ցանկանում, եթե իրենց նպատակը մեկն է, որ Հայաստանի իշխանությունները ավելի լավ աշխատեն մեր պետությանն ու ժողովրդին օգուտ բերեն, ես ցանկացած ուժի հետ՝ հարգում եմ, թե ոչ, վստահում, թե՝ ոչ, նշանակություն չունի, հաջողություն եմ ցանկանում:
Հիմա աջակցություն ձեր կողմից ակնկալել, թե՞ ոչ: Այդ գործընթացը սկսված է, հանդիպումներ, քննարկումներ են ընթանում, որպեսզի ընդհանուր հայտարարի գան անվստահության պահանջի հարցում:
-Ոչ, իհարկե աջակցություն չի լինի, նախ պետք է հավատալ այդ ուժերին: Հինգ տարի մենք՝ իսկական Կոնգրեսը/ոչ թե որ ՀՀՇ-ն դարձավ Կոնգրես/ պայքարեց, ժողովուրդն էլ վստահեց, կանգնեց մեր կողքին, մեր քաղաքական էլիտան այդ ամբողջ շարժումը տապալեց եւ արդյունքում վերածեց հետեւյալի՝ 10 զոհ, յոթ մանդատ, սա է չէ՞ արդյունքը: Ես հիմա ինչպես վստահեմ այդ քաղաքական ուժին, որի ունակություններն այդքան են: Դաշնակցությանն ու ԲՀԿ-ին ընդհանրապես չեմ վստահում: Առաջինը 10 տարի Քոչարյանի իշխանության հետ է ընկերություն անում, մի հինգ տարի էլ Սերժ Սարգսյանի իշխանության հետ: Ինչպես ասում են ուժեղ տերմին է չէ՞ « խորհրդարանական ոչ իշխանական» ուժեր: Հատուկ են ասում, որ ընդդիմադիր չասեն, իրենք ոչ իշխանական են ընդամենը, իրենք ընդդիմադիր չեն, որովհետեւ ընդդիմադիր արդեն չի ստացվի չորս, որովհետեւ ԲՀԿ-ն գոնե իրեն ընդդիմադիր չի համարում, ՀՅԴ բյուրոյի անդամն էլ դեսպան է, էլ ի՞նչ ընդդիմադիր, իսկ ՀԱԿ-ն ու «Ժառանգությունը», առաջինը հասարակության վստահությունը մի քանի անգամ ստացել չի արդարացրել, «Ժառանգությունը» մի անգամ ստացել է, չի արդարացրել:
Դուք փաստորեն, մեղմ ասած չեք վստահում այս ուժերին, իսկ ի՞նչ եք կարծում գործընթացն իրականում ինչ նպատակ է հետապնդում:
Երկրում մի քանի հիմնական առանցքների խնդիր կա.առաջինը՝ երկրի քաղաքական ճանապարհի վեկտորի խնդիրն է՛ Եվրոմիություն եւ Մաքսային միություն: Ես այս ուժերից որեւէ մեկի կողմից չեմ լսել, որ իրենք օրինակ գովում են…ընդհանրապես դիրքորոշում չկա՝ իրենք ուզում են Եվրոմիություն գնան, թե չէ: Օրինակ «Ժառանգությունը» հստակ է ասում՝«Եվրոպան լավ է», մյուսներից չեմ լսել: Հայտնի չէ՝ նրանք ուր են ուզում, որ երկիրը գնա՝ Մաքսային միությո՞ւն, թե՞ Եվրոպա: Երկրորդ խնդիրը՝ ինչպես անել, որ քաղաքական դաշտում ազդեցություն պահպանել:
Առաջին պատճառը Ձեր կողմից հիշատակած ի՞նչպես հասկանալ, այսինքն վարչապետ փոխելու խնդի՞ր է դրված Ռուսաստանի կողմից:
-Ես չեմ կարծում, որ Ռուսաստանը խնդիր ունի վարչապետ փոխելու: Նրա շահերից բխում է այս իշխանությունը պահպանել, որ գնան-ստորագրեն եւ դրանից հետո տտեսնեն ինչպես անեն, որ միությունը հզոր լինի, իսկ դրա համար բոլոր մասնակիցները պետք է հզոր լինեն, վստահ եւ համագործակցության տրաամադրված: Որովհետեւ անկախ նրանից, որ իշխանությունը, այսինքն նախագահը միայնակ որոշում կայացրեց անդամակցել ՄՄ-ին, իշխանության տարբեր թեւեր, տարբեր ձեւով են գործում: Կան իշխանության ներկայացուցիչներ, որոնք շարունակում են բացասական վերաբերմունք արտահայտել ՄՄ-ի նկատմամբ, կան, որ հակառակը, նույն օլիգարխիայի , տնտեսվարող սուբյեկտների մեջ էլ տարբեր վերաբերմունք ունեցողներ կան: Ես կարծում եմ, որ մոտակա ժամանակներս լուրջ փոփոխություններ կունենանք երկրում, բայց վարչապետի փոփոխությունն ինձ համար շատ մանր շատ անարդյունավետ է: Ես հիշում եմ, երբ ՀԱԿ-ը քննարկում էր գնալ կեղծված արդյունքներով ձեւավորված պառլամենտ, մեզ ասում էին մտնենք ներս եւ քանդենք իշխանությունը, բայց ՀԱԿ-ը քանդվեց, ոչ թե իշխանությունը: Եւ հնարավոր է հիմա էլ ճաքեր ստեղծեն, որոնցով իշխանությունը ոչ թե քանդվի, այլ ամրապնդվի:
Ի դեպ, ոմանք արդեն տեսակետներ են հնչեցրել, որ կառավարությանն անվստահություն հայտնելու ծրագիրը պայմանավորված է բացառապես Ռոբերտ Քոչարյանի ակտիվացումով, այսպիսով փորձ է արվելու իշխանության սահուն փոխանցման նախադրյալներ ստեղծել:
Ինքներդ եկաք…Իսկապես, կա նման համոզմունք, ի՞նչ է նշանակում, որ Քոչարյանին վարչապետ են ուզում դարձնել, դա նշանակում է, որ իշխանության որակը չեն ուզում փոխել, իշխանության տեսակը չի փոխվում, այդ իշխանությունում Քոչարյանը վարչապետւ կլինի, թե Սերժ Սարգսյանը դրանից ոչինչ չի փոխվի եւ ժողովուրդն էլ չեմ կարծում, որ լավ կընդունի այդ գաղափարը: յդ դեպքում ինչ են անում այս քաղաքական ուժերը, ցանկանում են իրենց մարդուն բերել վարչապետ, իրենք էլ հնարավորինս մոտ գտնվել կերակրամանին, մի քանի պաշտոն եւ այլն: Բայց եթե ՀՀԿ-մ կողմ չքվեարի, իսկ Սերժ Սարգսյանն էլ չուզենա վարչապետին փոխել, Ռոբերտ Քոչարյանը չի կարող վարչապետ դառնալ:
Դատելով քաղաքական գործընթացներից եւ ՀՀԿ-ականների կառավարության անվստահության վերաբերյալ կոշտ արձագանքից կնշանակի վարչապետին չեն պատրաստվում հանձնել: Կա՞ այլ մեխանիզմ, որով ոչ իշխանականները կարող են կյանքի կոչել իրենց ծրագիրը:
-Իհարկե, իշխանությունը չի ուզենա ոչ ՀՀԿ-ն, ոչ էլ Սերժ Սարգսյանը չեն ուզենա այդպիսի փոփոխություն, դա նրանց պետք չի: Մի բան կարող է նպաստել, որ այդպիսի հաջողություն լինի այդ ուժերի համար, դա դրսի աջակցությունն է: Չեմ կարծում, որ Ռուսաստանը կաջակցի Քոչարյանին կամ պառլամենտական ոչ իշխանականներին, որովհետեւ իրենց մեծամասնությունը շատ հակամաքսային դիրքորոշում ունեն եւ շատ ավելի արեւմտամետ են ավելի շատ: Արեւմուտքի կողմից աջակցությունն էլ բարդ կդառնա. հասարակությունը չի աջակցի: Ի վերջո, Արեւմուտքը լուրջ կորուստ ունեցավ այստեղ, 15 տարի Հայաստանը Եվրոխորհուրդի անդամ պետություն էր, որից հաջողություն այդպես էլ չարձանագրեցին, պարտքերից բացի մեզ ոչինչ չի ավելացալ, չէ աճել է, աճել է կաշառակերությունը, ել է կեղծիքը, մահացել է ընտրական համակարգը, տնտեսությունն է վատացել, ես լավ բան չեմ տեսնում: Մոտակա 10 տարում դժվար թե մեր ժողովուրդը Արեւմուտքի հետ հույսեր կապի:
Լավ, կասե՞ք առանց դրսի միջամտության, առանց քաղաքական լիդերների հնարավոր չէ՞ փոփոխություններ պարտադրել երկրում, ի վերջո Ուկրանիայում մենք հենց այդպիսի պայքար տեսանք:
Ես տեսնում եմ պրոցեսներ ապագայի հետ կապված, հատկապես, այն հասարակական պայքարի, որոնք սկսել են ազատամարտիկները, մտավորականները:
Ի դեպ, ձեր նախկին համախոհներից Սասուն Միքայելյանն ու Նիկոլ Փաշինյանն էլ են լուրջ պայքարի մասին հայտարարություններ անում, իսկ գուցե նրանց շուրջ համախմբում լինի՞:
Նիկոլ Փաշինյանի նախաձեռնությունը նույն քաղաքական դաշտում է, ոչ հասարակական, ես ավելի շատ , ինձ ավելի հոգեհարազատ է ազատամարտիկներ, մտավորականներ եւ քաղաքացիական-հասարակական կառույցների համագործակցությունը: Պետք է այդ քաղաքացիական-հասարակական նախաձեռնությունները քաղաքական-հանրային կյանքի նկատմամբ վերահսկող գործառույթներ ստանձնի: Հանրային խորհուրդ ունենք, որը չի գործում եւ չի կարող գործել, որովհետեւ պետության կողմից նշանակված է, այն չի կարող հանրային շահը պաշտպանել, իսկ եթե ներքեւից, այսպիսի մի կառույց ձեւավորվի, որը մշտապես վերհսկի պետության իշխանության տարբեր օղակներին, երբեք ԱԺ չէր հասնի գենդերի մասին այլասերող օրենքը, ապագայում էլ այդպիսի փաստաթղթեր մեզ չէր սպառնա:
Անի Սահակյան
http://hayeli.am/article/437073/